Verslag evenement

“One day, five cultures”

Op 25 januari 2006 ben ik naar een cursusdag gegaan die de Fontys Economische Hogeschool Tilburg georganiseerd had. De cursus was bedoeld voor leraren vreemde talen en had als titel : “One day, five cultures”. Hiermee beoogden de organisatoren (docenten en studenten) hun opleidingen te promoten voor aankomende studenten via deze leraren van middelbare scholen. Het ging om de opleidingen : IBL - International Business and Languages en EMM - Europese Marketing en Managementcommunicatie.

Dat de goede beheersing van het Engels, Duits en Frans cruciaal is in Europese handelsrelaties en voor het bijbenen van globalisering wisten we allemaal. Maar dat we door het gebrek aan goede taalbeheersing zeer nadelige economische gevolgen ondervinden, daar was nog niet iedereen zich grondig van bewust. Import en export is voor Nederland van groot belang en blijkbaar lopen wij heel wat handelsrelaties, en dus economische groei, mis als gevolg van ‘Babylonische’ spraakproblemen. Nederlanders beweren nota bene al gauw dat ze hun vreemde talen redelijk goed beheersen. Maar het tegendeel blijkt waar te zijn volgens onderzoek. Zo beweert maar liefst 90% van de Nederlanders goed Engels te spreken en 40% goed Frans. De realiteit is helaas veel minder rooskleurig! Maar als men denkt met een vrijwel foutloze taalbeheersing zo handelscontracten in z’n zak te kunnen steken, die heeft het mis. De kennis van de cultuur is weliswaar net zo belangrijk. Zo is het voor Franse zakenlieden, die aan een rijkelijk culinaire traditie zijn gewend, ondenkbaar om een lunch van ‘bolletjes met kaas en ham’ in een kantine aangeboden te krijgen. Ook joviale non-hiërarchische verhoudingen op de werkvloer zijn, zoals wij in Nederland volgens Amerikaans voorbeeld in het algemeen zijn gewend, uit den boze in zowel Frankrijk en Duitsland (en dan hebben we het nog niet eens over niet-Europese landen !). Als men zich daar niet voldoende van bewust is, riskeert men niet alleen een contract voor zijn neus voorbij te zien gaan, maar bovendien uitgemaakt te worden voor ‘boerenkinkel’.

Een tweede misvatting is dat we met het Engels de hele wereld kunnen veroveren. Engels is weliswaar de taal waar we eerste contacten mee kunnen leggen, maar als het gaat om concrete contracten dan moeten we dat toch echt wel in de taal van onze handelspartner regelen. Hierbij wil ik nog een kanttekening maken bij het volgende feit : In Europa spreken beduidend meer mensen Frans als moedertaal dan Engels. En op verreweg de eerste plaats staat Duits !

De dag werd geopend met toespraken van organisatoren en een filmpje over de hierboven geschetste situatie. Zelfs topmensen van multinationals als Shell kunnen een lachwekkende Engelse uitspraak hebben. Je hoeft geen talendocent te zijn om dat te kunnen constateren! Tijdens die ochtend werd ook onze wereldwijde cultuurkennis getoetst aan de hand van een quiz.

Het middagprogramma bestond uit een sessie waar alle docenten van dezelfde taal bij elkaar kwamen om in hún taal nader kennis te maken met de (bedrijfs)cultuur cq. -culturen van hun taal. Verder werden we nader ingelicht over de inhoud van de opleidingen IBL en EMM. Zo leren studenten naast vakken bedrijfskunde, communicatie en marketing ook hoe ze moeten onderhandelen in een specifieke taal en met welke bedrijfsculturen ze te maken hebben in een bepaald land. En verder, wat niet minder belangrijk is, hoe ze zich moeten presenteren tijdens sollicitaties voor een stage of baan bij een buitenlandse firma.

 Deze cursusdag was interessant en verfrissend. Het doel van Fontys Tilburg is om de volgende keer zo’n dag ook voor leerlingen te organiseren, en dat is in mijn ogen hele nuttige studieoriëntatie voor degenen met het profiel Economie & Maatschappij of Cultuur & Maatschappij.

Nathalie Crapanzano, 2006