Reportage Los Angeles (Nl)

Rambo vs. Bradshaw

Terwijl de zon opkomt boven de stad der Engelen, begeven de eerste auto’s zich op de enorm brede autobanen die de metropool doorkruizen. Miljoenen anonieme werknemers haasten zich dagelijks om op tijd op hun werk te komen.

Met bijna 30 miljoen inwoners op 1290 km2 is Los Angeles een van de grootste steden van zowel de Verenigde Staten als van de wereld. Het is dan ook vanzelfsprekend dat zo’n economisch middelpunt onophoudelijk massa’s mensen aantrekt, met name uit het buitenland. Het uitstekende klimaat, de nabijheid van de Grote Oceaan, de zakencentra en de grote concentratie van economische activiteiten, maken dat Los Angeles als een Eldorado wordt beschouwd door duizenden immigranten vanuit alle hoeken van de wereld.

Maar de wereldwijde aura van Los Angeles is misschien en vooral gevormd door zijn filmindustrie. Sinds de opkomst van de consumptiemaatschappij in de jaren 40 en 50 heeft de hypnotiserende kracht van Los Angeles bij miljoenen mensen op de wereld nog nooit zo veel fascinatie opgeroepen. Je hoeft alleen maar te kijken naar de enorme impact van de beelden en de symbolen in onze hedendaagse wereld : prestatiedrang, geld, macht, schoonheid en lichamelijke perfectie. Hierdoor zijn tv-series en blockbusters volgens visuele en iconografische standaarden van het ‘star system‘ geformatteerd. De nauwe banden die geld en filmindustrie, producers en regisseurs, acteurs en kijkers met elkaar onderhouden, worden versterkt door de filmproducties. Dat geëtaleerde ideaal van succes die gepromoot wordt door wereldwijde campagnes heeft er dan ook voor gezorgd dat hetean te kunnen nemen. ijkerset elkaar onderhouden worden nog steeds versterkt door de huidige producties. streven van de meeste mensen neerkomt op het willen deelnemen aan en kunnen profiteren van dat ideaal.

Het collectieve fantaseren, als gevolg van de verspreiding van symboliek van de consumptie-filmindustrie, heeft ongetwijfeld tot gevolg gehad dat de verveelde massa beziggehouden wordt met een geformatteerd ideaal. De steeds groter wordende factor van beelden in ons dagelijks leven slaagt er uiteindelijk immers in ons individuele onbewuste gedrag en streven op een subtiele wijze te beïnvloeden. De wezenlijke mate van deze invloed is misschien nog te vaag om de directe gevolgen op ons dagelijkse leven ervan te meten, maar je hoeft alleen maar te kijken naar de kijkcijfers om er een duidelijker beeld van te krijgen. In welke mate heeft Hollywood en zijn geïdealiseerde symbolen van het menselijk leven ertoe bijgedragen een schitterende en goudkleurige schijn te verspreiden, een schittering waarin rijkdom en glorie een levensstandaard is geworden en een archetype van de normale samenlevingsvorm? Is het zogenaamde psychoanalytische verband tussen publiek en ‘star system’ onvermijdelijk geworden? En is het voortaan niet meer mogelijk deze voyeuristische bezetenheid te bedwingen? Deze obsessie verbindt misschien het geïdealiseerde leven enerzijds, met de minder glanzende alledaagse werkelijkheid van te betalen rekeningen anderzijds. 

De samenleving van het spektakel, de showbizz, is volgens Guy Debord niet zomaar een verzameling beelden, maar een sociale verhouding tussen mensen die door de uit-beelding van de media wordt bepaald (“Thèse 4” uit “La société du spectacle”, 1964).  Het is dus van primordiaal belang in het verknipte werkelijkheidsbeeld van het leven - kloof tussen gefantaseerd leven en alledaags leven - de verhouding te zien die publiek, filmster en massamedia met elkaar verbindt. Het feit dat grote personages uit de filmindustrie, zoals Ronald Reagan en Arnold Schwarzenegger, redelijk makkelijk de overstap van hun acteurscarrière naar de politiek konden maken, toont aan dat de overgang van collectieve fictie de overhand kan krijgen op het openbare politieke leven. De filmindustrie beïnvloedt dus onophoudelijk en in steeds grotere mate de collectieve verbeelding en kaatst de poëtische en analytische dimensie van de werkelijkheid af in een spel die men soms als voyeuristisch en simplistisch kan beschouwen.

Sommige mensen, zoals Tom Bradshaw, buiten dit goudmijntje uit door winst te delven uit het feit dat de natuur hem gunstig is gezind. Bradshaw is namelijk dubbelganger van Sylvester Stallone, de wereldberoemde acteur die aan het begin van de jaren 80 debuteerde en roem behaalde met machopersonages als Rambo, de Vietnamveteraan, en de even beroemde bokser Rocky Balboa. Door torenhoge kijkcijfers van deze serie blockbusters heeft Stallone internationale bekendheid verworven. 

Tom Bradshaw, die nauwelijks van de echte acteur Sylvester Stallone te onderscheiden is, maakt handig gebruik van zijn uiterlijk en gaat elke dag naar zijn werk op de bekende avenue met de gouden sterren op de stoep. Hollywood boulevard is een van de kenmerkendste symbolen van de filmindustrie, en dus van Los Angeles. Deze 2 kilometer lange avenue is beroemd om zijn talrijke bioscopen waarvan de meeste behoorden tot de eerste die gebouwd werden omstreeks 1910.

In deze periode verscheen de bioscoop volgens Frans concept aan het begin van de industrialisatie en dus van de consumptiemaatschappij. Er werd toen een strijd gevoerd tussen Parijs, hoofdstad van de filmtechniek en van de uitvinding van de overheadprojector, en Los Angeles waarin enkele Franse technici bepaalde technische principes hadden ingevoerd. De eerste bioscopen rivaliseerden met elkaar op het gebied van technische vernuften om verhalen te vertonen die bestonden uit de bekende scenario’s die van een film een poging maken de werkelijkheid weer te geven. De trucjes van de filmstudio’s om sterren te ‘fabriceren’ die grotendeels gekozen zijn op grond van hun uiterlijk, geven de producers de zekerheid om veel geld te verdienen met grote aantallen bioscoopbezoekers.

Tom Bradshaw die in dienst is van de authentieke bioscopen, doet elke ochtend zijn Rambo-kostuum aan. De neplittekens en bloederige schrammen die op z’n afgetrainde lijf zijn geschminkt doen de dubbelganger werkelijk lijken op de echte filmheld. Met zijn plastik mitrailleur, zijn handgranaten en zijn legerkisten is het bijna onmogelijk om een verschil te zien tussen de filmacteur en hemzelf. Hij loopt rond in de hal van bioscopen en poseert met honderden toeristen die elk jaar op de beroemde avenue rondschalken. Japanse toeristen scharen zich om hem heen om zich met hem op de foto te laten nemen terwijl hij poses aanneemt waarbij hij z’n gespannen biceps voor de camera laat blinken. Hij laat enkele tienermeisjes, die zwaar onder de indruk zijn van de indrukwekkende vrijgevochten soldaat, gillen van het lachen en van angst terwijl ze zich tegen hem aan vleien. Niet zelden krijgt hij een fooi van toeristen, de beroemde Amerikaanse ‘tip’. Even verderop staat de dubbelganger van Superman in het blauw en rood gekleed een pose aan te nemen naast een oudere dame die zichtbaar erg onder de indruk is van deze charmante held. Aan de overkant van de weg geeft Catwoman aan Spiderman een standje, tot het grote plezier van een stel verblufte kinderen. Voor deze acteurs gaat het erom handig gebruik te maken van de gevoelswaarde die mensen toekennen aan deze internationaal bekende Hollywoodsterren.

Het lijkt alsof de sterren vanuit het filmdoek tot leven zijn gekomen om ons ook ‘live’ te komen amuseren en tot emoties te brengen. De grens tussen fictie en werkelijkheid lijkt in Hollywood zeer dun te zijn. En het is de kunst om van die dunne scheidslijn en solide collectieve fantasie gebruik te maken om mensen te laten blijven dromen in, en laten nastreven van het voorgefabriceerde ideaal van succes, geluk, rijkdom, schoonheid en heroïek. De filmindustrie heeft hier handig op ingespeeld en laat geen enkele kans liggen om dit ideaalbeeld in stand te houden en uit te buiten zolang er groot geld te verdienen valt.

Nathalie en Jean-Michel Crapanzano, april 2007